Əmək haqqından tutulan vergilərin faiz dərəcələrində və hesablanmasında dəyişikliklər olduğundan bu mövzuda xeyli suallar ünvanlanır. Ona görə də bu məsələyə aydınlıq gəlirmək istərdim.

Fiziki şəxslərin gəlirindən: fiziki şəxslərin gəlir vergisi və məcburi dövlət sosial sığorta haqqı olmaqla iki hissədə tutulma olur. Fiziki şəxslərin gəlirindən Azərbaycan Respublikası Vergilər Məcəlləsinin 101.1-ci maddəsinə əsasən aylıq gəlir 2500 manata qədər olduqda 14 % faiz, 2500 manatdan yüksək olduqda 2500 manata qədər olan hissəsinin 14 %-i, 2500 manatdan yuxarı olan hissənin 25 %-i miqdarında vergi tutulur. Əmək haqqı 2500 manata qədər olduqda əmək haqqından ölkə üzrə yaşayış minimumu (155 AZN, 2017-ci il) çıxıldıqdan sonra qalan məbləğdən 14 % gəlir vergisi tutulur. İki və ya daha çox yerdə muzdla işləyən fiziki şəxslərin gəlirlərindən gəlir vergisi hər bir iş yerində ödənilən məbləğdən ayrıca hesablanır və dövlət büdcəsinə ödənilir.

Vergi Məcələsinin 102-ci maddəsinə əsasən bəzi kateqoriyadan olan işçilərin əmək haqqından gəlir vergisi güzəştli tutulur. Bunlardan bəzilərinə nəzər yetirək.

Milli qəhrəmanların, müharibə əlillərinin, müharibə veteran adı almış şəxslərin və s. şəxslərin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 400 AZN məbləğində azaldılır.

I və II qrup əlillərin (müharibə əlillərindən başqa), sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək şəxslərin hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 200 AZN məbləğində azaldılır.

Məcburi köçkünlər və onlara bərəbər tutulan şəxslərin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 100 AZN məbləğində azaldılır.

Himayəsində azı üç nəfər, o cümlədən gündüz təhsil alan 23 yaşınadək şagirdlər və ya tələbələr olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 50 AZN məbləğində azaldılır.

Fiziki şəxlərin aylıq gəlirindən aşağıdakı dərəcələrləvergi tutulur

Sosial sığorta haqqında qanunun 14 cü maddəsinə əsasən əmək müqaviləsi ilə işləyənlər üçün hesablanmış əmək haqqının 3 % miqdarında məcburi dövlət sığorta haqqının ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Bir məsələni də qeyd edim ki, əmək müqaviləsi ilə işləyən hər bir vətəndaş Elektron Hökumət Portalında şəxsi kabinetini yaratmaqla işlədiyi illər ərzində müəssisə tərəfindən onun əvəzinə vergi və DSMF ödənilib – ödənilmədiyini və eyni zamanda illər ərzində ödənilmiş vergi və sosial sığorta haqları barədə məlumat əldə edə bilər.

Bir neçə misal üzərində gəlir vergisi və sosial sığorta haqqının hesablanması qaydasına baxaq.

Misal 1. Fiziki şəxsin aylıq gəliri əgər 500 manatdırsa, əmək haqqından tutulma aşağıdakı qaydada olacaq.

Gəlir vergisi: 500-155=345*14%=48.3 AZN

DSMF: 500*3%=15 AZN

Deməli vergi çıxıldıqdan sonra ələ çatan pul: 500 – (48.3+15)=436.7 AZN

Misal 2. Fiziki şəxsin aylıq gəliri yenə 500 manatdır və məcburi köçkündürsə:

Gəlir vergisi: 500-155-100=245*14%=34.3 AZN

DSMF: 500*3%= 15 AZN

Vergilər çıxıldıqdan sonra ələ çatan pul: 500-(34.3+15)=450.7 AZN

Misal 3. Fiziki şəxsin aylıq gəliri 3000 manatdırsa:

Gəlir vergisi: 2500*14%=350 AZN, 3000-2500=500*25%=125AZN,

DSMF: 3000*3 %=90 AZN

Vergilər çıxıldıqdan sonra ələ çatan pul: 3000-(350+125+90)=2435 AZN (marja.az)