İranda güclü mövsümi küləklərin Urmiya gölünün səthindən yarada biləcəyi duz qasırğası təhlükəsi yalnız bu ölkə üçün deyil, Azərbaycanın bir çox ərazilərinə və orada yaşayan insanlara da mənfi təsir göstərə bilər.
Bunu Trend-ə Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Coğrafiya İnstitutunun direktor müavini, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Məhərrəm Həsənov deyib. Urmiya gölünün getdikcə sahəsinin azaldığını deyən M.Həsənovun sözlərinə görə, belə davam edərsə, Aralda olduğu kimi Urmiya gölündə də duz qasırğaları baş verə bilər:
“Urmiya gölündə yarana biləcək qasırğanı Aral gölündəki qasırğa ilə müqayisə etmək olar. “Ölən göl” də adlandırılan Aral gölünün sahəsi 1970-ci ilə qədər 66 min kvadrat kilometr idi, indi onun sahəsi 40 min kvadrat kilometrdən də azdır:
“Əgər belə davam edərsə, Aralda olduğu kimi Urmiya gölünün quruması nəticəsində duz qasırğaları baş verə bilər”.
Direktor müavini bildirib ki, gölün qurumasının müxtəlif səbəbləri var. Bu səbəblərin ən əsası gölün su mənbələrindən, yəni çaylardan suvarma məqsədilə həddindən artıq çox istifadə edilməsi, gölün ətrafındakı ərazilərdə çoxlu sayda artezian quyularının qazılması və bunun nəticəsində yeraltı suların gölə gəlməsinin qarşısının alınmasıdır.
M.Həsənov qeyd edib ki, Urmiya gölündə baş verə biləcək duz qasırğaları yalnız İrana deyil, Türkiyənin şərq hissələrinə, Azərbaycanın Naxçıvan bölgəsinə, Zəngilana, Qubadlıya, Füzuliyə, İmişliyə, Beyləqana mənfi təsir göstərə bilər:
“Azərbaycana cənub və cənub-qərbdən hava kütlələri məhz o istiqamətdən gəlir. Buna görə də duz qasırğalarının təsirinin Azərbaycanda hiss edilməsi ehtimalı böyükdür”.
M.Həsənov duz qasırğalarının həm ekoloji mühitə, həm də insan səhhətinə mənfi təsir göstərdiyini bildirib: “Duz qasırğası zamanı insan duz qarışığı olan hava ilə nəfəs alır. Bu isə insanın nəfəs yollarına mənfi təsir göstərir. Göldəki duz küləklə yayıldığından yağış yağdıqda torpağa da duzlu su gedir. Bu da əkin sahələrinə, bitki örtüyünə pis təsir edir”.
Qeyd edək ki, güclü mövsümi küləklər İranda qurumaqda olan Urmiya gölünün səthindən duz qasırğası baş verməsi təhlükəsini yaradıb. Duz qasırğasının gölün 500 kilometr radiusunda yaşayan 76 milyon sakinə təsir edə biləcəyi açıqlanır.
